Yasal Uyarı: Bu sitede yayınlanmakta olan tüm yapıtlar eser statüsünde olup 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. Sitede bulunan yazı ve görsellerin site sahibinden izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kopyalanması ve kullanılması yasaktır.
Geleneksel bir şifamız olan sirke ne yazık ki bilip te unuttuğumuz tatlardan.İyi haber şu ki , son yıllarda sağlıklı yaşam bilincinin artış göstermesiyle yeniden merak edilmekte , denenmekte. Dikkatli bakılırsa sirke yapım atölyelerinin düzenlendiğini de görülebilir. Ben de ilk bilgilerimi ve cesaretimi İstanbul Permakültür Kolektifinin düzenlemiş olduğu böylesi bir atölyede kazandım. Ama herşeyden de önemlisi öğrendiklerimizi hayatımıza uygulamaktan geçiyor.
Peki “neden marketten almıyoruz da evde sirke yapıyoruz” diyebilirsiniz. Endüstriyel üretim evet hijyeniktir! ( Bu hijyene ne kadar ihtiyacımız var sorusu ayrı bir yazının konusu olabilir ) Ancak evde yaptığınızla satılanın aynı şey olmadığını sanırım siz de kabul edersiniz. Sirke dediğimiz doğal fermantasyon süreci 2-3 ay gibi bir süredir. Endüstrinin ürettiği sirkeler 2-3 saatte raflara gelebiliyorsa doğal bir fermantasyondan söz edilemez. Raf ömrünü uzatmak için yapılan rafinasyon ya da filtrelemeler de şüphesiz ki iyileştirici özelliğinden çok şey alıp götürecektir. Herşey bir yana sirke yapımının zannettiğinizden de kolay olduğunun garantisini ben veriyorum . Sirkeyi mutfağınızda pek kullanmıyor olabilirsiniz. Sirkenin iyileştirici yönü ve çok yönlü kullanımı ile ilgili ilerleyen günlerde hazırlayacağımız yazımızı okuduktan sonra bu konuda da fikriniz değişebilir.
Sirke dediğimiz şey meyve şekerinin önce alkole sonra asedik asite dönüşmesi süreci. Dolayısıyla her şekerli meyveden ve şaraptan sirke yapmak mümkün. Meyveniz ne kadar olgun ve şekerli ise daha keskin bir sirke elde ediyorsunuz. Mevsiminde elma , nar , incir ve üzüm sirkeleri yaptım ve hepsi de şahane oldu. Temel yapım aşamaları hepsinde aynı olduğundan ve mevsim itibariyle en güzel uygulamanın elma ile olması nedeniyle , elma sirkesi yapımını en çok gelen sorulardan da yola çıkarak adım adım anlatmaya çalışacağım.
Malzemeler
1 adet 5 litrelik geniş ağızlı bir cam kavanoz
Kavanozun ağzını kapamak için tülbent parçası
Tülbenti bağlı tutmak için paket lastiği / ip parçası
2 kilo organik elma
1 avuç kadar nohut
Varsa 1 su bardağı kadar ev yapımı sirke
Varsa bir parça sirke anası
Yapılışı
1.Adım : Kış mevsiminin en olgun ve şeker oranı en yüksek organik elmalarını alın.Yeşil, ham, ekşi elmalardan kaçının. Eğer bir elma ağacınız varsa ,diplere dökülen çürük çarık (ama küflü olmayan ) elmalar varsa harika olur.
2.Adım: Sirke yapımında kullanılacak kavanoz/kabı ve elmaları güzelce yıkayın. 3 farklı yöntem var: Elmaları katı meyve sıkacağında sıkarak suyundan sirke yapabilirsiniz. Elmaları yeyip sadece kabuklarından sirke yapabilirsiniz. Ya da benim yaptığım gibi en pratik şekliyle elmaları 4 e bölüp ,ortadaki sert kısım haricinde çekirdekleriyle birlikte kavanoza koyabilirsiniz.Her türlü sirkeleşme olur. Farklılık sirkenin tadında ve bulanıklılığında olabilir.
3.Adım: Nohutu ve varsa sirke ya da sirke anasını bu aşamada kavanoza koyun. Şart değildir sadece fermentasyon sürecini hızlandıracaktır.Elmaların üstünü kavanozun üstünde birazcık boşluk bırakana kadar içme suyuyla doldurun.
4.Adım : Tülbent parçasını 2 kat yaparak paket lastiği ile kavanoza bağlayın. Sirkeleşmenin olabilmesi için mutlaka hava alması gerekir ve tülbent bunu sağlayacak. Bir müddet sonra sirkenin etrafında sirke sinekleri oluşacak ve ertesi gün kaybolacaklar. İşte paket lastiği de bu sinekçikler kavanoza girmesin diye. Sirkeniz oluşana dek kavanozun kapağını kapatmayın. Aksi takdirde havayla teması kesersiniz ve bakteri kardeşler çalışamazlar.
5.Adım : Kavanozunuzu direkt güneş ışığı almayan loş ve ılık bir yerde tutun. İlk yapıldığında elmalar henüz suyun üstündedir. 1 -2 hafta sonra yavaş yavaş aşağıya inecekler, en sonunda da kavanozun dibinde kalacaklar. Elmalar suyun altında kalana dek yaklaşık 1 hafta kadar gün içinde 2-3 kez kavanozu karıştırmanız gerekiyor. Böylelikle elmalar suyla temas edecek ve küflenme olmayacaktır.
6.Adım: Kullandığınız elmaların türüne bağlı olarak sirke 1-2 hafta sonra önce şarap gibi kokacak , beklemeye devam ettikçe sirke kokusunu almaya başlayacaksınız. Bu yaklaşık 2 ay gibi bir süredir. Daha fazla beklemeye devam ederseniz fermentasyon sürecek ve kavanozun ağzında balıkçı ağlarını andıran dantel gibi beyaz bir tabakanın oluştuğunu farkedeceksiniz. Bu tabaka beklemeye devam ettiğinizde fotoğrafta görüldüğü üzere bir sirke anasına dönüşecek .Sirke anası sirkeyi oluşturan bakterilerin atıkları. Elmalar tamamen dibe çöktüğünde keskin sirke kokusunu ve tadını aldığınızda kendiniz tebrik edip sonraki aşamaya geçebilirsiniz.
7.Adım : Sirkenizi tülbentten geçirerek gerekiyorsa 2 kez süzün. Süzülmüş sirkelerinizi ince uzun şişelere alın ve havayla temasını kesin. Serin ve loş bir yerde muhafaza edin. Oluşan sirke anasını da yaptığınız sirkeden bir miktar alıp içinde ,buzdolabında ,kapağı kapalı halde cam bir kabın içinde 1 yıl muhafaza edebilirsiniz. Küçük parçalara ayırıp sirke yapmayı düşünen birilerine hediye edebilirsiniz. Sirke yapmayı düşünen kimse yoksa yapmaya teşvik edebilirsiniz.:)Ya da bir sonraki sirke yapımınızda kullanabilirsiniz. Ne kadar süzerseniz süzün doğal sirkeler , ticarilere göre hem daha bulanık hem de daha tortulu olacaktır.
Sirkeyi yaptınız. Nerelerde nasıl kullanacağınızı biliyor musunuz?
Yasal Uyarı: Bu sitede yayınlanmakta olan tüm yapıtlar eser statüsünde olup 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. Sitede bulunan yazı ve görsellerin site sahibinden izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kopyalanması ve kullanılması yasaktır.
Dilek hanım merhaba, paylaşımlarınız için teşekkürler.. Ben de amatörce yaptığım ilk sirke deneyiminden çıkan sonucu paylaşmak istedim. 30 ağustos 2015 tarihinde 8 ltlik cam kavanozda; bahçemde bulunan mürdüm erikleriyle bal, kaya tuzu, maya ve biraz da sirkeyi karıştırdım. Bugün itibariyle baktığımda keskin bir sirke kokusuyla beraber büyükçe bir sirke anası vardı. Sorum şu; oluşan sirke anasıyla başka meyvelerden sirke yapabilir miyim? Şu anda bahçemde bulunan hurma ile yapmayı düşünüyorum. Değerli görüşlerinizi beklerim. Yorumlarınız için şimdiden teşekkürler…
Koray bey merhaba. Sirke anasıyla tabiki başka meyvelerden sirkeler yapabilirsiniz . Bu iş bağımlılık yapıyor yalnız uyarmış olayım:) İncir ,nar , elma ,üzüm derken şimdi de hurmayı düşürdünüz aklıma:) En sevdiğim meyvedir. Eminim çok lezzetli olur. Lütfen hurma sonucunuzu da bizimle paylaşın. Sevgiler
Not: Şu bahçe nerdeydi ?
Merhaba Dilek Hanım,
Aslında yaptığım mürdüm eriği sirkesi fotoğraflarını da paylaşmak isterdim ama bulamadım bir attachment. Sirke anası epey fazla oldu ve atmaya kıyamadım. Artık o anadan hurmayı deneyeceğiz 🙂 inanın daha bu erik sirkesinin tadına bakamadım, hurma nasıl olur göreceğiz. elbette sonuçları sizlerle paylaşırım…
Not: O bahçe İstanbul Göksu’da…
hurmalar fazlaysa bunu da deneyebilirsiniz:
http://blog.meyvelitepe.org/2015/12/04/hurma-kurutularak-saklanir/
Methaba
Ben de elma sirkesi yaptim cok da hijyenik calistim
Sirkem cok kisa surede 1 iki haftada oldu gayet keskin tadı var
Ama bulanık bulanik olmasi hosuma gitmemisti bir sitede bulanik olmasinjn da bozulma belirtisi olduğunu işe zararli bakterilerin karistiginin belirtisi oldugunu okudum
Suzerken cok miktar elde egmek icin sıka sıka süzdüm
Sirke icine baya pure gecmis bu purelerden mi bozuldu veya bu pureden mi bulanik görünüyor meyve nişastası da olabilir diye okumustum
Nohut bulandirir diye nohut atmadim ama tuz atmistim
Bulaniklik kesin bozulmus olmasi mi demek acaba
Gerci ilk suzmenin ustunden baya gecti sirkeye karisan pureleri almak icin bugun tekrar suzdum genelde olmus sirke tursu zeytin vs ocine el girince mutlaka bozuluyor yani bozuk degildiyse bile artik bozulur 🙂
Merhaba Dilek hanım. Meyveler dibe çöktü. Üzerinde beyaz köpük gibi bir tabaka oluştu.Bu durumda hergün karıştırmak gerekir mi ? Sirke anası oluştuktan sonrada hergün karıştırmak gerekir mi ?
Merhaba Hasan bey ,
Meyveler dibe coktukten sonra karıştırmak gerekmez. Karıştırmada amaç meyveler suyun üstünde kalıp kuflenmesin diyeydi. Anadan sonra da karistirmiyoruz artık.beyaz yapı oluştuysa da ana için doğru yoldasiniz demektir. Beklemeye devam edin. Baba gibi ana olacak. Yorum için teşekkür ederim.
Elmalar dibe çökmeden bir kaç gün önce rütbeni kapatmamıştım. 2-3 gün öyle kalmış. Bir kaç tane sinek vardı. Hatta bir tanesi kavanozun içine girmiş. Çıkardım sineği. Zaten küçücük birşeydi. Şu an elmalar dibe çöktü. Kavanozu incelerken 4 tane toplu iğne kadar kurtçuk benzeri birşeyler gördüm. Kavanozun kenarına yapışmış. Aldım onları şimdi. Bu sirke kullanılır mı? Yoksa herşeye yeniden başlamak mı lazım?
Teşekkürler.
Merhaba tuz koymamız gerekiyor mu?
Tuz hiç yok hayır
Merhaba, :(:( Benim çok karmaşık bir sıkıntı oldu ya nolur burda yazsam destan olur ve rezil olurum başka türlü iletişim kurabilirmiyim sizinle? ?dökmek de istemiyorum okadar sirkeyi….
tüm meyvelerin sirkeleri aynı şekilde mi yapılır?
sirkeyi süzme işini, sirke olgunlaştıktan (yani yaklaşık 2-3 ay) sonra mı yapacağız?
Merhabalar sirke anası oluşması bende ama keskin bir tat Oldu, 12 kasımda iki ay olacak ne yapayım
Iyi gunler oncelikle tesekkurler verdiginiz bilgiler icin tesekkurler.Ben bal sirkesi yapmak istiyorum.Biliyor musunuz nasil yapilir.Ayrica elma sirkesi yaptim fakat elmalar tasmaya basladi heralde fazla koymusum.Ne yapmaliyim???Fazlasini alip atsam mi.???
Merhaba, ben alıç sirkesi yaptım ama yüzeyinde kalın bir küf tabakası oluştu, o tabakayı atmamamı koruma yapacağını söylediler, bir yerde okumuştum süresini, altı ay kadar ağzı tülbentle karanlık ortamda bekledi şimdi süzdüm ama inanılmaz bulanık ,tadına bakmaya cesaret edemiyorum,ne dersiniz
Merhabalar.. Bizim elma ağacımız var tam olmadan dökülen küçük elmalardan sirke yapabilir miyiz?