Türkiye 1. GAPS Buluşması Notları

Facebook sayfamızdan da duyurduğumuz üzere Türkiye 1. GAPS Diyeti Buluşması 13 Şubat 2016’da Kozyatağı Kültür Merkezi’nde büyük bir katılımla gerçekleşti. Toplantıya diyeti yazan Dr.Natasha Campbell McBride’ın GAPS kitabının Türkiye lisansını alan Gonca hanım ve bu diyetle iyileştiklerini söylediği kızının yanısıra GAPS diyeti danışmanlığı yapan hekimler, hastalar ,diyeti uygulayanlar, alternatif tıpçılar ve konuyla ilgilenenler katıldı. İlk kez duyanlar için GAPS ‘in “Gut and Psychology Syndrome”, “Bağırsak ve Psikoloji Sendromu” başharflerinden oluştuğunu söyleyelim. Adı geçen Nöroloji ve Beslenme uzmanı hekim tarafından, otizm tanısı alan 3 yaşındaki kendi oğlu için oluşturmuştur ve bu yolla iyileşme sağladığını söylediği bir diyet protokolünü ifade eder.

Diyeti ve işlevini tam olarak anlayabilmek için yarım bilgilerle başlanmasını değil, kitabı tam olarak 1 veya 2 kez okuyup sonra kendi kararınızı vermenizi tavsiye ediyoruz.

Gonca hanımın yaptığı sunumdan başlıklar ve kısa notlar şu şekildeydi:

GAPS Giriş Diyeti

• Sızdıran Bağırsak Sendromunu iyileştirir ve gıda intoleranslarını hızlıca giderir
• İshali hızlı şekilde yok eder
• Az lifli besinler kullanılır, naziktir ve iyileştiricidir
• Yiyecekler vücuda az miktarda ve kademeli olarak tanıtılır
• Giriş Diyeti aşamalardan oluşur
• Enterositler için yapı taşları sağlar
• Fermente yiyeceklerle faydalı bakteri sağlar
• Giriş Diyeti azim, sabır ve dikkat gerektiren bir aşamadır

Giriş Diyetinden Başlama Durumları

• İshal ve diğer ciddi bağırsak problemlerinde (çölyak, ülseratif kolit, IBS vb)
• Otizmli çocuklar
• Diyabet tip 1
• Ciddi öğrenme güçlükleri olanlar ve Down Sendromu, serebral palsi vs
• Ciddi gıda alerji ve intoleransları
• Her tür ishal durumları
• Şizofreni, epilepsi, MS, Fibromiyalji, RA, ALS, lupus, astım gibi hastalıklarda

TAM GAPS Diyetine Başlama Durumları

• Ciddi bir sindirim semptomu yok ama yaşam kalitesini etkileyen fizyolojik semptomlar var
• Kronik kabızlık
• Çalışma hayatı giriş diyetine izin vermeyen yetişkinler
• Ciddi sindirim sorunu olmadan DEB, DEHB, disleksi, dispraksi gibi rahatsızlıkları olanlar
• Giriş Diyetini zor bulanlar
• Tam Diyet yapıldıktan sonra Giriş Diyeti düşünülebilir
• Tam Diyetle başlanması durumunda “Süt ürünlerine başlanma planı ” uygulanmalıdır.

Tam GAPS Diyetine Geçiş

• Günlük menüye günde 1 farklı yiyeceği tanıtarak ekleyiniz ( az miktarda ve semptomları gözleyerek).
• Kabuklu yemişlere dikkatli geçiniz (suda bekletin veyda fermente ediniz, kurutunuz, sonra tüketiniz).
• Fasulye, nohut  gibi baklagiller konusunda çok dikkatli olunuz. Sürekli suyunu değiştirerek ıslatınız, mümkünse fermente ediniz.
• Çok lifli sebze meyvelere karşı mümkün olduğu kadar dikkatli olunuz.

Aşamalarla İlgili Merak Edilenler

• Her aşamada kaç gün kalmalıyız?
• Öğünlerde neler yemeliyiz?
• Aşamalar arası geçiş dans gibi olmalı
• Gıda desteklerini ne zamana kadar kullanmalıyız?
• Diğer doğal tedavilerle GAPS Tedavisi uygulanabilir mi?
• Bu diyet ömür boyu mu?

Düşük Mide Asidi Sorunu

• Sağlıklı bir insanın mide asidi PH seviyesi 1.5-2 civarındadır. Oysa GAPS hastalarında mide asidi PH seviyesi 4.5-5 civarındadır ve mide yeterince pepsin enzimi üretmez.
• Helikobakteriler düşük asit seviyesinde yaşadıkları için sayıları artar.
• Bu durum hazımsızlık, reflü, geğirme, mide gazı, şişkinlik şikayetlerine yol açar. Daha sonra gastrit, ülser ve mide kanserine kadar ilerleyebilir.
• Mide asidi düşük olunca pankreas enzim üretimi de yeterince salgılanamaz.
• Mide asidi düşüklüğü demir, magnezyum, çinko emilimini zorlaştırır ve B12 vitamininden yararlanılamaz.
• Her yemekten 10-15 dakika önce sirkeli ya da limonlu su içilebilir. Her yemekten 15 dakika önce fermente sebze suyu, lahana suyu içiniz veya Alman usulü lahana turşusu yiyiniz. Düzenli olarak zencefil çayı içiniz.
• Probiyotikler midede bulunan helikobakterileri kontrol altına alır.
• Betain HCL mide asidi üretimi için önemli bir besin desteğidir.
• Çok çiğnemek de mide asidi salgılanmasına yardımcıdır.

Hipoglisemi, Düşük Kan Şekeri

• GAPS hastalarının genellikle kan şekeri düşüktür ve bazılarına da hipoglisemi teşhisi konulmuştur.
• Düşük Kan Şekerini önlemek için Dr Campbell-McBride’ın önerdiği doğal yöntem şudur: Kavanoza biraz saflaştırılmış tereyağı ve bal karışımı (tadını düzeltmeye yetecek kadar) karıştırarak yanınızda taşımanızı önerir.
• Gün boyunca her yarım saatte bir veya daha sık bu karışımdan 1 tatlı kaşığı kadarını yiyiniz.
• Sabahları aç karnına içeceğiniz GAPS milkshake de düşük kan şekeri sorunu için çözümdür.

Yağın Sindirimi İçin

• GAPS hastalarının genel problemi yağın sindiriminde sorun yaşamalarıdır. Pek çoğu da safra keselerini aldırmıştır.
• GAPS Diyeti yağlı bir diyet olduğu için yağın miktarı yavaş yavaş arttırıllmalıdır.
• Diyetin başında her yemekte az miktarda (5 ml veya 1 çay kaşığı ) yağ ile başlayarak ve her gün yavaş yavaş arttırarak devam ediniz.
• Doktor ayrıca bağırsaklarınızın sindirim kapasitesini arttırmak ve yağlı diyete adapte olmanız için kahve lavmanı ve GAPS milkshake öneriyor.

‘Ketosiz’e Dikkat!

• GAPS Diyetine başlandığında karbonhidratlar diyetten çıkarıldığı için ketosiz durumu ortaya çıkabilir.
• Ketosiz metabolik anlamda, kan değerlerindeki ketonların normal seviyesinden çok daha fazla seviyede bulunması durumudur.
• GAPS Diyetine başladığınızda geçici olarak ketosiz durumu yaşanabilir. Çünkü metabolizma kendi yakıtı olarak yağları kullanmaya başlamıştır.
• Bu süreçte halsizlik ve yorgunluk hissi görülebilir. Bu durum geçicidir.
• Diyete sebzelerin daha çok eklenmesi; özellikle havuç, soğan ve bal kabağının artırılması ve bitki çaylarına tatlandırıcı olarak doğal bal katılmasıyla aşılabilecek geçici bir durumdur.

GAPS Tam Diyette Süt Ürünlerinin Diyete Dahil Edilmesi

• Tuzsuz Ghee (sadeleştirilmiş tereyağı) tanıtın (6 hafta)
• Tuzsuz tereyağı tanıtın (6 hafta)
• Ev yapımı yoğurt peyniraltı suyu, kefir peyniraltı suyu, ekşi krema (6 hafta)
• Ev yapımı kefir ve yoğurdu tanıtın (6-12 hafta sırayla ve tüm semptomların geçtiğinden emin olduktan sonra yavaş ve kontrollü şekilde)
• Ev yapımı peyniri tanıtın (6 hafta ve bir önceki aşama iyi tolere edilmişse)
• Olgun geleneksel peynir tanıtın (6 hafta)
• Çiğ krema ve kaymak tanıtın, çiğ süt tanıtın (6 hafta)

Bu aşamaları 1 yılda tamamlayın.

GAPS Giriş Diyetine Süt Ürünlerinin Dahil Edilmesi

• Giriş Diyetine süt ürünleri olmadan başlanır ve en az 2 hafta süt ürünü kullanılmaz.
• Laktoz ve kazein içermeyen bir dönem sindirim sisteminin iyileşmesi için ciddi bir fırsat sağlar.
• Giriş Diyetine ilk eklediğimiz süt ürünü, organik tereyağının arıtılmasıyla elde edilen sade yağ olmalıdır.
• Sade yağın ardından diyete eklenen süt ürünü organik tereyağdır (eğer yoğurttan elde edilmişse)
• Tereyağdan sonra peynir altı suyu (önce yoğurttan, sonra kefirden elde edilen)
• Daha sonra ev yapımı yoğurt ve kefir
• Daha sonra krema, kaymak, çiğ süt

Probiyotik Gıdaların Diyete Eklenmesi

• Eğer probiyotik kullanmakta iseniz devam edin
• Probiyotik Gıdalar diyete kademeli olarak dahil edilmelidir; Die-Off (İyileşme Reaksiyonu)’nu önlemek için
• Diyete eklenen ilk probiyotik gıda ‘Lahana Turşusu Suyu’dur
• İlk 1-5 gün 1-2 tatlı kaşığı başlayıp sonraki 1-5 gün 3-4 tatlı kaşığına çıkarak devam
• Sonra fermente sebze suyu (günde 1 çay bardağı)
• Ardından lahana turşusunun ya da fermente sebzenin kendisi
• Ardından yoğurttan elde edilen peynir altı suyu (1 çay bardağı)
• Ardından kefirden elde edilen peynir altı suyu  (1 çay bardağı)
• Daha sonra yoğurt, kefir ve hazır probiyotiklere geçiniz
• Alerjik bünyeye sahip olanlar hazır probiyotiklerle başlamalıdır.

Yiyecekleri Diyete Dahil Etme Yöntemi

• Aynı gün birden fazla yiyeceği değil, tek bir yiyeceği dahil edin
• Alerjik bir bünyeniz varsa en az 2-3 gün başka yiyecek eklemeyin
• Yeni bir yiyeceğin etkilerini gözlerken başka bir yiyeceği diyete eklemeyin.
• Yeni yiyeceği günlük az miktarda başlayarak ekleyin
• Ertesi günkü tepkileri gözleyin
• Yeni yiyeceğe tepki varsa diyetten çıkarın, 1 ay sonra yeniden deneyin
• Eğer vücut tepki vermediyse kademeli olarak arttırmaya devam edin
• Alerjik bir bünyeniz varsa hassasiyet testi yapın.

GAPS Diyetine başladığınız gün GAPS günlüğü tutmaya başlayın.