Fermente Salsa Sos ( Glutensiz,Vegan )

 

Her mevsimin güzelliği ayrı olsa da yazın gelmesini dört gözle beklediğimiz sebzelerden değil midir domates ! Bizim gibi ülkeler için  yemeğin olmasına bile gerek yoktur çoğu zaman . Eğer sofrada dörde bölünmüş bir domates , bir kaç  biber parçası , bir salatalık , biraz peynir  , bir tutam da maydanoz varsa o öğün hangimiz için mükellef bir sofra olmaz ki ! Sadece sabah kahvaltısı da değil , bazen 2 dilim karpuz eşlik eder öğle vakti ya da Egeli iseniz bir kase dolusu kekikli ,biberli zeytinyağına gömülmüş ev yapımı minik minik gemlik kırmaları  ..Bu fasıla daha fazla devam etmeyip konuyu değiştirsem  iyi olacak sanki 🙂

Bazılarınızı şu an  duyar gibiyim. İyi hoş da neden şimdi fermente ettik kırk yıllık bu sosu diye sorular akıllarda. Ben de onlara sorayım o halde . Kışın onca sauerkraut , turşular yaptık sorunlar bitti mi ? Fermente gıdaların yazı kışı olmayacağını kabul etmekle başlayalım önce. Kışın artan hastalıklardan dolayı sanki yazın desteklere ihtiyacımız yokmuş gibi davranırız, unutmayı seçeriz .Oysa ki 2 -3 aya kadar yeniden havalar soğuyacak. Hele İstanbul’da okulların açıldığı hafta salgın hastalıkların  yüzünü göstermesi bir halk kültürü gibidir.

Modern zamanın getirileri,  giderek artan oranda  kullandığımız antibiyotikler , antibakteriyel sabunlar , klorlu sular ,pastorize gıdalar bağırsak sağlığımızı ciddi tehdit ediyorsa kendimizi korumaya almaya her zaman dediğimiz gibi mutfaktan başlıyoruz. Bu sos da bunun lezzetli yollarından birisi sadece . Hele bir de kendi bahçemizin ya da balkonumuzun mahsulu ise bu sebzeler tadından yenmez.  Fermentasyon bize  uzun süreli depolama imkanı  da sunar. Mesela laktik asit bu sosu aylarca dolapta korur. Bunun için ev yapımı peynir altı suyu ile fermentasyonu başlatmak bir yoldur . Bu suyu evde yaptığımız yoğurdu süzerek de elde edebiliriz. Vegansak whey şart değil. Aynı etkiyi sadece tuzla da yapabiliriz.Bunun için tarifteki tuz miktarını 1 kaşık daha arttırmak yeterli olacaktır. Fermente salsa sosun tadı diğerine nazaran biraz daha keskin, ekşimtrak,hafif alkolümsü hissedilir. Bu normaldir ve lezzetlidir. Fermente gıdalara alışkın bir mideniz varsa çok da seversiniz. Fermente gıdaları rutin diyetinize yeterince eklemiyorsanız nişastalı ve proteinlerle  birlikte almanız , küçük porsiyonlar halinde başlamanız sindiriminize çok yardımcı olacak ve sevmenizi ve alışmanızı sağlayacaktır emin olun .Yeter ki fermente gıdaların tüketimini düzenli yapalım. Sevgili Ulli 1 hafta antibiyotik kullanmamın gerektiği ciddi bir durumdan  sonra , bağırsak floramın eski formuna kavuşması için 1 ay boyunca her gün 1 kase  sauerkraut ve kefiri tüketmemin yeterli olacağını önermişti bir keresinde. Yani düzen şart.

Tam da mevsiminde , en sevdiğimiz sebzeleri , en kolay , en ucuz , en faydalı, en çiğ haliyle tüketip , ince uzun kıvrımlardaki “iyi adamlara” yardıma kimler geliyor şimdi bizimle ? Hadi başlıyoruz !

Malzemeler

1 kg organik domates

3 adet organik salatalık

2-3 adet acı biber (biz acısever bir aileyiz , siz azar azar  kendi damak tadınıza uygun olanı bulabilirsiniz)

3 tatlı yeşil biber

4 diş sarımsak

2 orta boy kuru soğan (kırmızı , beyaz ya da her ikisi birden olabilir)

2 limonun suyu

1/2- 1  demet taze kişniş  ( yerine 1 demet maydanoz kullanabilir)

Veganlar  : 1.5 -2  yemek kaşığı deniz tuzu (tadarak kontrollü kullanın)

Vegan olmayanlar : 1 yemek kaşığı deniz tuzu + ½ su bardağı whey (peynir altı suyu)

kuru , taze sevdiğiniz ot ve baharatlardan ne isterseniz ( kimyon, kekik  vs )

Yapılışı

Büyük ve derin bir karıştırma kabını yanınıza alın. Hazırlayacağınız her sebzeyi bu kapta birleştirin.

Domatesleri  güzelce yıkayın. Bir mutfak robotunuz varsa parçalanacak kadar robottan geçirin.

Robotunuz yoksa minik minik küpler halinde bıçakla doğrayın.

Biberleri , salatalıkları , soğanları da aynı şekilde minicik minicik doğrayın.

Kişinişin detox etkisi oldukça fazladır. Tadını seviyorsanız yarım demek kullanmanızı tavsiye ederim. Ama alışık değilseniz maydonozları da minik minik doğrayın ve diğerleriyle buluşturun.

Limon sularını  , tuzu ve varsa peynir altı suyunuzu da ilave edip herşeyi güzelce birbirine karıştırın.

Karışımı alacak büyüklükte , kapaklı bir cam kavanoza hepsini aktarın.

Kavanozun kapağını sıkıca kapatın ve mutfak tezgahının üzerinde 2 gün bu şekilde bekletin.

2 günün sonunda kavanozu buzdolabına kaldırıp bir kaç ay boyunca kullanabilirsiniz.

Afiyet Olsun