Endüstrinin 2019 Tarihli MMR Çalışmasının Kritiği – 1

Karma kızamık-kabakulak-kızamıkçık aşısının (MMR/KKK) otizmle ilintisi olup olmadığına dair sinyal arayan (CDC’nin siparişi üzere eskiden de aynı aşılar üzerinde aynı sonuçları çıkaran yayınlara imza atmış bulunan Danimarkalı eski kadrodan) yeni bir epidemiyolojik kohort araştırmasının değerlendirmesini ilk olarak ‘Aydınlatılmış Onam Taraftarı Hekimler Topluluğu’nun (PIC) hazırlamış olduğu prezanstasyondan aktarıyoruz.

 

S: ‘Aydınlatılmış Onam Taraftarı Hekimler Topluluğu (PIC), Hiviid ve arkadaşlarının 2019 tarihli kızamık, kabakulak, kızamıkçık (MMR/KKK) aşılaması ve otizm ilintisine yönelik araştırmasını Kızamık Aşısı Risk Bildirgesi’ne (ARB) neden almadı?

C: Hviid ve ark’nın 2019 tarihli araştırması(!), ARB‘de yer verdiğimiz Madsen ve ark.’nın araştırmasından(2) da zayıf bir araştırma olduğu için. Şöyle ki:

1) Hviid ve ark.’nın araştırmasındaki aşılanmamış çocuk sayısı Madsen’ınkinden az.
PIC’nin Kızamık ARB’sinde yer verilen Madsen ve ark.’nın araştırmasında, çalışmaya alınan toplam 537.303 kişiden 96.648’ini aşıyı olmamış olanlar oluşturuyor. Hviid ve ark’nın araştırmasındaki toplam kişi sayısı 657.461, fakat bunların sadece 31.619’u aşıyı olmamış olanlar, bu da her 20.8 denekten 1’ine tekabül ediyor. Hviid ve ark’nın araştırmasının aşıyı olmamış grubun temsilinde 4 kat daha zayıf kaldığını görüyoruz.

2) Hviid ve ark.’nın çıkardığı çalışmanın istatistiksel gücü, MMR/KKK aşısının enfeksiyonun kendisinden (kızamıktan) daha az kalıcı hasar oluşturduğunu kanıtlamaya da yetmiyor.

Hviid ve arkadaşları araştırmalarında “0.93’lük bir ayarlı otizm tehlikesi oranı (güven aralığı (GA) %95, 0.85 – 1.02) ” bulduklarına göre, buradan aşının (yani MMR/KKK’nın) otizm riskinde 0.02 katlık artış yaratma ihtimalini inkar etmediklerini anlıyoruz. Araştırma “aşılanmamışlarda” (aşılar arasında sadece MMR/KKK almamış olanlarda) otizm riskini 31.619’da 525 olarak bulmuş. Bunu 0.02 ile çarparsanız aşağı yukarı 3000’de 1’lik bir oran elde edersiniz. Resmi otoritelerin kızamıktan ölüm riski olarak kabul ettiği 10.000’de 1’lik oranın 3 katı üstendedir yani otizm geliştirme ihtimali. Bu tarz araştırmalarda hep görüldüğü üzere, araştırmanın istatistik güç kısıtları dahilinde “MMR/KKK aşılaması sonrası otizm riskinde artış bulunmadığı” sonucu çıkmış. Oysa bu istatistik güçteki bir araştırmanın, kızamık ölümleri seviyesinde düşük seyreden otizm insidansını yakalama ihtimali zaten yok.

3) Hviid ve ark.’nın vardıkları sonuç niteliğindeki bulgular, tanı alma yaşında yapılan yanlı seçim dolayısıyla hatalıdır (bias).
Araştırmada deniyor ki, “Çocuklarda otizm tanısı konulma yaşının ortalaması 7.22 (Standart Sapma (SS), 2.86) olup, otistik bozukluktan mustarip vakalar arasındaki ortalama yaş 6.17  (SS, 2.65) olarak bulunmuştur”. Oysa yukarıda 2 no’lu maddede geçen bulgular, yalnız 3 yaşına kadar takibi yapılmış çocuklar da hesaplamaya dahil edilmek suretiyle ortaya konmuş sonuçlar. Araştırmada deniyor ki, “İzlem 3 yaşa kadar tutulduğunda hafif daha düşük HR (hazard (tehlike) oranı) değeri ortaya çıkmış (0.73 [GA, 0.53 – 1.00]) … izlemi kesme yaşı 10’a çekildiğinde ise … oran 0.97 olarak kaydedilmiştir [GA, 0.87 – 1.07]”.

Demek ki araştırmada, çocuklar 10 yaşa kadar takip edildiğinde aşının otizm riskini 0.07 kat artırma olasılığı reddedilmiyor. MMR/KKK aşısı olmamış çocuklardan çalışma sonunda yaşı 10 ve üzerinde olanlarda (yani 1999 – 2004 yılları arasında doğmuş olanlarda) araştırma her 15.876 vakada 418 otizm olgusu saptamış. Bunu 0.07 ile çarptığınızda yaklaşık 540’ta 1’e tekabül eder. Bu da, kızamıktan 10.000’de 1’lik ölme şansından tam 18.5 kat yüksek bir risk oranıdır.

4) Hviid ve ark.’nın araştırmasında yer alan az sayıdaki aşısız (MMR/KKK almamış) çocuk grubunun otizm riski olağandışı yüksek çıkıyor.

Araştırma, aşılanma durumundan bağımsız olarak hangi çocukların otizme önceden yatkınlık taşıdığını ortaya çıkarabilmek için “hastalık risk faktörü” hesaplaması yapıyor. Aşılı grupta 625.842 kişiden 61.296’sının (%10’unun) puanı yüksek risk gösteriyor.  Buna mukabil, çalışmaya alınmış 31.619 aşısız çocuğun 4.465’inin (%14’ünün) puanı yüksek çıkıyor, yani aşılı grubtakilerin 1.4 katı fazla çocuk var otizm riski yüksek olan.

Şekil 3’e göre, çalışmaya yalnız otizm riski çok düşük seyredenler alındığında RR (rölatif risk) 0.93 (GA 0.74 – 1.16) çıkıyor, bu da bu çalışmaya göre otizm riski çok düşük seyreden çocuklarda aşının otizmi riskini 0.16 kat artırma ihtimalini ortaya koyuyor. Otizm riski çok düşük olan aşılanmamış [sadece MMR/KKK almamış] çocuklarda ise bu araştırmaya göre her 7.590 çocuktan 91’inde otizm görülmüş. Bunu 0.16 ile çarparsanız 520’de 1 eder. Kızamıktan 10.000’de 1’lik ölüm riskiyle kıyaslandığında 19 kat yüksek olduğunu görüyoruz.

5) Hviid ve ark.’nın çalışmasında “aşısız” grubuna alınmış çocukların ağırlıklı kısmı aşılanmaya başlayıp daha sonra bırakmış çocuklar. 

MMR/KKK aşısını olmamış 31.619 denekten 26.890’ı (%85’i) daha önce başka bir aşı olup sonrasında MMR/KKK aşısını yaptırmama kararı almış olanlardan olşuyor. Araştırma, bu çocukların önemli bölümünün KKK’yı önceki bir aşıda yaşamış oldukları ağır bir reaksiyondan dolayı olmamış olabileceklerini, yahut aşılanmaya kontraendikasyon sayılabilecek bir sağlık sorunu nedeniyle aşıyı geri çevirmiş olabileceklerini göz ardı etmiyor. Şekil 3’e göre, araştırmaya yalnız DTaB-IPA/Hib karma aşısını olmamışlar alındığında RR değeri 1.09 (GA, 0.77 – 1.56) çıkıyor ve araştırma yine,  KKK aşısının DTaB-IPA/Hib karma aşısını olmamış çocuklarda otizm riskini 0.56 kat artırdığını gösteriyor.  DTaB-IPA/Hib aşısını olmamış “aşısız” [KKK aşısını olmamış] çocuklar arasında araştırma 4.729 kişide 64 otizm vakası bulmuş. Bunu 0.56 ile çarptığınızda 130’da 1 eder. Demek ki kızamıktan 10.000’de 1’lik ölüm riskinden 77 kat fazlaymış risk.

Sonuç
Hviid ve arkadaşlarının çalışması MMR/KKK aşısının her 100 kişide 1 otizm vakasına yol açmadığı yönünde güçlü kanıt ortaya koymuşsa da, MMR/KKK’nın 10.000’de 1’lik oranın (kızamık vaka/ölüm oranının) üstünde otizm vakası yaratmadığına dair herhangi bir kanıt sunmuyor. Bilakis, bu çalışmaya göre MMR/KKK aşısının total kohortta her 3.000 çocukta 1’inde, otizm için düşük risk grubunda yer alan çocukların her 520’sinin 1’inde ve son olarak da, önceden DTaB-IPA/Hib karma aşısını olmuş olanlar arasında her 130 çocuktan 1’inde otizme yol açma ihtimali olduğu gözüküyor.

Kullanılan Terimler

aHR: Autism hazard ratio / Otizm tehlikesi oranı
CI / GA: Confidence interval / Güven Aralığı
DTaB-IPA/Hib: Difteri, tetanoz, hücresiz boğmaca – inaktive polio virüsü/Hemofilus influenza tip B
MMR / KKK: Kızamık, kabakulak, kızamıkçık
RR: Rölatif risk
SD / SS: Standard deviation / Standart sapma

Kaynakça

1. Hviid A, Hansen JV, Frisch M, Melbye M. Measles, mumps, rubella vaccination and autism: a nationwide cohort study. Ann Intern Med. 2019 Apr 16;170(8):513-20.
2. Physicians for Informed Consent. Measles – vaccine risk statement (VRS). Aralık 2017.

Measles – Vaccine Risk Statement (VRS)

PIC grubuna üye hekimlerden kızamık enfeksiyonu ile MMR / KKK aşısına risk kıyaslamasını görmek için buraya tıklayınız.